Czwarte webinarium zorganizowane w ramach projektu Ready4NetZero, które odbyło się 30 stycznia 2024 roku, cieszyło się zainteresowaniem prawie sześćdziesięciu osób. Podczas wydarzenia, uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się więcej na temat ścieżki rozwoju regionu Rhein-Hunsrück-Kreis, który stał się wzorcem dla działań na rzecz ochrony klimatu i innowacji energetycznych.
Webinarium moderowane było przez Ewę Iwaszuk z Ecologic Institute gGmbH, zaś gościem specjalnym był Bertram Fleck – niemiecki polityk, który sprawował funkcję starosty powiatu Rhein-Hunsrück-Kreis w latach 1989–2015. Jest on znany ze swojego zaangażowania w rozwój zdecentralizowanego wytwarzania energii oraz transformację okręgu w kierunku energii odnawialnej. Po krótkim przeglądzie ram prawnych dotyczących produkcji i handlu energią w Niemczech, Fleck przybliżył koncepcję ochrony klimatu w regionie, skupiając się na niezbędnych wydatkach i inwestycjach. Podkreślił typowe wyzwania, z jakimi borykają się gminy, takie jak brak dostatecznej wiedzy czy ekspertyz, bariery technologiczne i finansowe, złożoność funkcjonowania systemu, lokalne przepisy oraz kwestie związane z użytkowaniem gruntów.
Historia sukcesu transformacji energetycznej rozpoczęła się w latach 90. Jednym z pierwszych kroków w tym procesie było efektywne zarządzanie budynkami publicznymi, czyli podejmowanie działań mających na celu ograniczenie zużycia energii, wody i emisji CO2. Wśród kluczowych inicjatyw w regionie znalazły się:
- Wdrożenie przepisów dotyczących budowy nowych budynków;
- Otwarcie wychodzącego poza program szkolny centrum edukacji ekologicznej;
- Inwestycje w produkcję energii odnawialnej (energia wiatrowa, fotowoltaika, biomasa).
Pod koniec 2020 roku w regionie działało 278 elektrowni wiatrowych o łącznej mocy 712 MW, generujących ponad 1,57 mln kWh energii odnawialnej rocznie. Ta inwestycja przyniosła gminie roczny dochód w wysokości €7,8 mln. Dzięki inwestycji o wartości €9 mln powstało siedemnaście lokalnych sieci energetycznych, wykorzystujących biomasę i dostarczających ciepło do dwudziestu dwóch budynków szkolnych, ośmiu hal sportowych, ratusza, dwóch krytych i jednego odkrytego basenu, biblioteki oraz dwóch domów spokojnej starości.
Inny istotny element tej rewolucji energetycznej to zaangażowanie obywateli w proces zmiany. Pełnili oni rolę ambasadorów programu „1000 dachów fotowoltaicznych”, inspirując się nawzajem, dzięki czemu obecnie ponad 6500 domów jest wyposażonych w instalacje fotowoltaiczne. Społeczność była aktywnie zaangażowana poprzez ciągłą komunikację, obejmującą cotygodniowe artykuły w lokalnych gazetach oraz kampanie skoncentrowane na bezpośrednich korzyściach dla obywateli, na przykład: kampania „Rhein-Hunsrück oszczędza energię elektryczną”, inicjatywa wymiany żarówek, centrum doradztwa dla klientów „State of Rheinland-Pfalz”, oraz wykorzystanie nadwyżek energii elektrycznej z wiatru i słońca do ładowania siedmiu udostępnionych mieszkańcom samochodów elektrycznych.
Uczestnicy webinarium byli ciekawi trudności związanych z przechodzeniem na energię odnawialną oraz jak sceptycznie nastawieni obywatele podchodzą do tego rodzaju zmian. Interesowało ich również, jak małe i średnie miasta mogą przezwyciężyć przeszkody związane z ograniczonym lokalnym budżetem czy też brakiem funduszy na realizację projektów z zakresu ochrony klimatu i innowacji energetycznych.
Bertram Fleck omówił kilka elementów, które mogą pomóc w skutecznym wdrażaniu działań na rzecz ochrony klimatu:
- Tworzenie lokalnych sieci współpracy i partnerstw (obywatele, szkoły, władze);
- Zaangażowanie i uczestnictwo obywateli, znalezienie liderów z pasją i odwagą do inspirowania innych;
- Zwiększenie akceptacji poprzez promowanie sukcesu gospodarczego (regionalna wartość dodana);
- Jasna komunikacja na temat zagadnień klimatycznych;
- Interaktywne centra edukacyjne dla dzieci i młodzieży ("Jeśli chcesz zmienić świat, zacznij od dzieci!").
To webinarium stanowi czwarte z serii sześciu wydarzeń w ramach projektu Ready4NetZero. Kolejne, które odbędzie się 20 lutego 2024 roku, skupi się na podnoszeniu świadomości na temat kluczowej kwestii neutralności klimatycznej. Program budowania potencjału jest skierowany zarówno do urzędników publicznych w miastach pilotażowych Ready4NetZero, jak i do innych władz lokalnych i interesariuszy w Chorwacji, na Węgrzech, w Polsce oraz w Rumunii.
Wydarzenie organizowane jest w ramach projektu Ready4NetZero, inicjatywy koordynowanej przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités”/PNEC (Polska), we współpracy z Instytut Ekologiczny/ ECOLOGIC (Niemcy), EnergiaKlub Instytut Polityki Klimatycznej i Komunikacji Stosowanej/ ENERGIAKLUB (Węgry), Rumuńska Sieć Miast Energetycznych/ OER (Rumunia), Regionalna Agencja północno-zachodniej Chorwacji ds. Energii i Klimatu/ REGEA (Chorwacja).